Генерал-губернаторства як форма управління українськими територіями Російської імперії (ХІХ- початок ХХ ст.)
Loading...
Date
2024
Authors
Шандра, Валентина
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Cучасна Україна в "довгому" ХІХ столітті являла собою низку поліетнічних історичних регіонів, які сформувалися під впливом геополітичних обставин, коли їх входження та перебування у складі інших монархій регулювалося міжнародно-правовими актами. Йдеться про такі цілісні території як: Слобідську Україну (Слобожанщину), Гетьманщину (Малоросію), Південну Україну (Новоросію), Кримське ханство (Таврію), Бессарабію, Південно-Західний край. Кожна із них різнилася етносами та конфесіями, земельно-господарськими відносинами, власними чи запозиченими законами і правовими традиціями, кліматом, способами життя людності, а тому вимагала іншого, ніж у російських внутрішніх губерніях, управління. Властивим для них було масове переважання у кожному регіоні людності однієї етнічної ідентичності, а також те, що походження еліт, за винятком Малоросії, Слобідської України і колишнього Кримського ханства, не збігалося з етнічним походженням соціальних низів.
Description
For the Ukrainian historical territories, which under various circumstances were part of the Russian Empire, the state proposed a general-governor form of government. It extended to several provinces, which were divided into historical regions formed under the influence of geopolitical circumstances. We are talking about such territories as Slobidska Ukraine (Slobozhanshchyna), Hetmanshchyna (Malorossiya), Southern Ukraine (Novorossiya), Crimean Khanate (Tavria), Bessarabia, South-Western Region which were in Malorossiya’s, Novorossiya’s as well as Bessarabian and Kyiv governorates-general. Each of them differed in ethnic groups and confessions, laws and legal traditions, land and economic relations, cultural differences and languages, and therefore required different approaches to management than in the Russian internal provinces. It was assumed that during the existence of governorates-general, their chief rulers had to carry out certain measures with the aim of reducing, or even completely eliminating, regional features for the introduction of centralized leadership. Their activities were aimed at limiting or even eliminating the validity of previous legislative norms and their subsequent transfer into the legal field of the Russian Empire. It was extremely important to establish interaction with ethnic elites, offering them, depending on imperial loyalty, a place in state institutions and state elected bodies. Cooperation with them in the field of management had its own amplitude: from admission to power under the control of the center to elimination (even through physical destruction and deportation). The governor-general became responsible for the formation of the local bureaucratic apparatus, taking into account not only the mood of the elite, but also the demographic and economic potential of the region entrusted to him. He had to assimilate the social structure to the Russian one, thereby reducing regional diversity. His responsibilities also included eliminating the consequences of emergency situations, such as epidemics, crop failures, population resistance and conflicts, as well as stabilizing prices for socially important goods. Since the provinces were border regions, the governor-general also had military and even diplomatic powers. According to the reform of 1874, he headed military districts. The important duties of the governors-general also included the policy of Russification in the main spheres of life and, most importantly, in the formation of a network of institutions of education, science, culture, as well as religious and spiritual life. In all areas of his activity, the Governor-General improved management mechanisms, shaped the policy of the center, its dynamism, which was manifested in the acceleration or inhibition of the integration of historical regions within the Russian Empire. Striving for centralization and unification of state life, the governor-general form of governance showed local differences due to geopolitical and socio-historical factors. Depending on the challenges of the time and their own understanding of the situation, each of the governors-general made their own corrections in the process of Russification of the regions, pragmatically using their specificity in relation to the imperial needs and interests of the state.
Tereny dzisiejszej Ukrainy w Imperium Rosyjskim były zarządzane z zastosowaniem organu generał-gubernatora. Kompetencje terytorialne tego organu obejmowały kilka gubernii, które z reguły stanowiły region powstały w wyniku uwarunkowań historycznych i geopolitycznych. Mówimy o takich terytoriach jak: Słobodzka Ukraina (Słobożańszczyna), Hetmanszczyzna (Mała Rosja), Południowa Ukraina (Noworosja), Chanat Krymski (Tauryda), Besarabia, Kraj Południowo-Zachodni (terytoria Rzeczypospolitej), z których sformowano odpowiednio Małorosyjskie, Noworosyjskie, Besarabskie i Kijowskie generał-gubernatorstwa. Każde z nich różniło się pochodzeniem etnicznym i wyznaniem, prawami i tradycjami prawnymi, stosunkami własnościowo-gospodarczymi, kulturą i językiem, dlatego wymagało innego podejścia do zarządzania niż w rosyjskich prowincjach wewnętrznych. Zakładano, że w okresie istnienia generalnych gubernatorstw ich główni zwierzchnicy podejmą działania unifikacyjne mające na celu zniwelowanie lub nawet całkowite wyeliminowanie cech regionalnych na rzecz wprowadzenia scentralizowanego przywództwa.
Tereny dzisiejszej Ukrainy w Imperium Rosyjskim były zarządzane z zastosowaniem organu generał-gubernatora. Kompetencje terytorialne tego organu obejmowały kilka gubernii, które z reguły stanowiły region powstały w wyniku uwarunkowań historycznych i geopolitycznych. Mówimy o takich terytoriach jak: Słobodzka Ukraina (Słobożańszczyna), Hetmanszczyzna (Mała Rosja), Południowa Ukraina (Noworosja), Chanat Krymski (Tauryda), Besarabia, Kraj Południowo-Zachodni (terytoria Rzeczypospolitej), z których sformowano odpowiednio Małorosyjskie, Noworosyjskie, Besarabskie i Kijowskie generał-gubernatorstwa. Każde z nich różniło się pochodzeniem etnicznym i wyznaniem, prawami i tradycjami prawnymi, stosunkami własnościowo-gospodarczymi, kulturą i językiem, dlatego wymagało innego podejścia do zarządzania niż w rosyjskich prowincjach wewnętrznych. Zakładano, że w okresie istnienia generalnych gubernatorstw ich główni zwierzchnicy podejmą działania unifikacyjne mające na celu zniwelowanie lub nawet całkowite wyeliminowanie cech regionalnych na rzecz wprowadzenia scentralizowanego przywództwa.
Keywords
Україна, Малоросійське генерал-губернаторство, Новоросійське і Бессарабське генерал-губернаторство, Київське генерал-губернаторство, Російська імперія, стаття, Ukraine, Malorossiya’s Governor General, Novorossiya’s and Bessarabian Governor General, Kyiv Governor General, Russian Empire, Ukraina, generał-gubernator małorosyjski, generał-gubernator noworosyjski i besarabski, generał-gubernator kijowski, Imperium rosyjskie
Citation
Шандра В. С. Генерал-губернаторства як форма управління українськими територіями Російської імперії (ХІХ- початок ХХ ст.) / Валентина Шандра // Wschodni Rocznik Humanistyczny. - 2024. - T. 21, № 3. - S. 109-126. - https://doi.org/10.36121/vshandra.21.2024.3.109